Prawo do umieszczenia w domu pomocy społecznej mają osoby wymagające całodobowej opieki z powodu wieku, choroby lub niepełnosprawności, nie mogące samodzielnie funkcjonować w codziennym życiu, której nie można zapewnić niezbędnej pomocy w formie usług opiekuńczych,

Osoba ubiegająca się o przyjęcie do domu pomocy społecznej powinna zgłosić się do ośrodka pomocy społecznej właściwego dla miejsca zamieszkania celem złożenia wniosku o umieszczenie w domu pomocy społecznej.

Pracownik socjalny ośrodka pomocy społecznej na wniosek osoby zainteresowanej przeprowadza w ciągu 14 dni wywiad środowiskowy oraz zbiera niezbędną do tego celu dokumentację:
- wywiad środowiskowy,
- oświadczenie osoby zainteresowanej o wyrażeniu zgody na umieszczenie w domu pomocy społecznej,
- pisemną zgodę osoby na przetwarzanie jej danych osobowych,
- zaświadczenie lekarskie o stanie zdrowia,
- aktualne zaświadczenie o dochodach osoby zainteresowanej,
- orzeczenie o posiadanym stopniu niepełnosprawności.

Na podstawie zgromadzonej dokumentacji ośrodek pomocy społecznej ustala czy osoba zainteresowana umieszczeniem w domu pomocy społecznej spełnia warunki. W przypadku spełnienia warunków wystawiana jest decyzja kierująca.

Decyzję o skierowaniu do domu pomocy społecznej i decyzję ustalającą opłatę za pobyt w takim domu wydaje organ gminy właściwy dla tej osoby w dniu jej kierowania do domu pomocy społecznej.

Decyzję o umieszczeniu w DPS wydaje starosta powiatu, na terenie którego jest usytuowany dom.

Pobyt w domu pomocy społecznej jest odpłatny. Do wnoszenia opłaty za pobyt w domu pomocy społecznej w kolejności są obowiązani:
- mieszkaniec domu, nie więcej jednak niż 70 % swojego dochodu,
- małżonek, zstępni (potomkowie danej osoby fizycznej - dzieci, wnuki, prawnuki ) przed wstępnymi ( rodzice, dziadkowie , pradziadkowie),
- gmina, z której osoba została skierowana do domu pomocy społecznej w wysokości różnicy między średnim kosztem utrzymania w domu pomocy społecznej a opłatami wnoszonymi przez osoby, o których mowa w pkt 1 i 2, przy czym osoby i gmina określone w pkt 2 i 3 nie mają obowiązku wnoszenia opłat, jeżeli mieszkaniec domu ponosi pełną odpłatność.
W przypadku nie wywiązywania się osób, o których mowa w ust. 2 pkt 1 i 2, z obowiązku opłaty za pobyt w domu pomocy społecznej, opłaty te zastępczo wnosi gmina, z której osoba została skierowana do domu pomocy społecznej. Gminie przysługuje prawo dochodzenia zwrotu poniesionych na ten cel wydatków.